شناسنامه
نام: خانهی آفتابگردان، Heliotrope House
معمار: رولف دیش | Rolf Dich
مکان: فرایبورگ، آلمان
افتتاح: ۱۹۹۴ میلادی
هزینه: ۲ میلیون دلار
خانهی آفتابگردان یا خانهی گردان خورشیدی (Heliotrope) الهام گرفته شده از رفتار گل آفتابگردان است که با چرخش خورشید به سمت آن میچرخد. خانهی آفتابگردان یک ساختمان مدرن و اولین خانه انرژی مثبت (Plus Energy) میباشد؛ به این معنا که بیش از نیاز خود انرژی تولید میکند و در دستهبندی معماری سبز نیز قرار میگیرد. این خانه یک ساختمان کاملاً سازگار با محیطزیست است که هیچگونه کربنی تولید نمیکند و برای اولینبار در جهان است که یک ساختمان با تولید انرژی کاملاً تجدیدپذیر ساخته شده است.
چرایی تصمیم به ساخت و سایت قرارگیری
تصمیمی مبنی بر احداث یک نیروگاه اتمی در محل ساخت این خانه گرفته شده بوده، رولف دیچ معمار خلاق این خانه در مقابل این تصمیم ایستادگی کرده و تفکر استفاده از انرژیهای پایدار و انرژی خورشیدی را بیان میکند و تصمیم میگیرد ساختمانی بسازد که مانند یک آفتابگردان مسیر حرکت خورشید را دنبال کرده و از آن استفاده کند. خانه در سال ۱۹۹۴ میلادی با هزینه ۲ میلیون دلاری ساخته میشود. اکنون ۲ نمونه دیگر از این خانه نیز در آلمان ساخته شده است؛ ساختمان نمایشگاه برای یک شرکت در شهر آفنبورگ و آزمایشگاه دندانپزشکی در بایرن، این ساختار قابلیت تبدیلشدن به طراحی یک هتل را دارد.
ساختار خانه
خانه آفتابگردان در آلمان ساخته شده است. خانه با فرم استوانهای در محیط باز قرار گرفته است و در طول روز ۱۸۰ درجه باتوجهبه نور روز قابلیت چرخش دارد. قسمت جلویی آن از شیشه و قسمت پشتی عایق میباشد. خانه ۹ تا ۱۲ ساعت در روز در حال چرخش بوده و میتوان با تلفن همراه چرخش آن را کنترل کرد تا روی چشمانداز موردنظر تنظیم شود. چرخش کامل خانه کمتر از ۱۲ دقیقه طول میکشد.
پایداری و انرژی
برق
خانه آفتابگردان ۵ برابر نیاز خود انرژی تولید میکند. این انرژی از انرژی خورشیدی تأمین میشود؛ پنلهای خورشیدی به مساحت ۵۶ مترمربع روی بام خانه نصب شدهاند و متناسب با زاویه تابش خورشید چرخیده تا بیشترین بهرهوری را از آن داشته باشند. پنلهای خورشیدی ۶.۶ کیلووات انرژی تولید میکنند. صفحات خورشیدی مستقل از ساختمان چرخیده و میتوانند با جهت وزش باد تطبیق پیدا کنند. سالانه ۲۵ هزار کیلووات برق برای چرخش سیستم موردنیاز است که معادل فعالکردن ۶ لامپ ۶۰ واتی در ساعت میباشد. انرژی خورشیدی در پنلها و در مصالح بهکاررفته در ساختمان ذخیره میشود. انرژی مازاد بهدستآمده به شبکه برق سراسری منتقل میشود
گرمایش
در پشت پنلها لولههای گرمایشی قرار گرفتهاند؛ سیستم ریلی قرار گرفته روی بام گرمای حاصل شده در لولههای حرارتی را جهت گرمایش آب مصرفی تأمین میکنند. نردههای خورشیدی در بالکن خانه بهمنظور تأمین حرارت و تولید آب گرم استفاده میشوند. همچنین برای گرمایش از مبدل زمینگرایی استفاده شده است. در دیوارها از عایق مناسب استفاده شده است. خانه گردان خورشیدی از سهلایه پنجره تشکیل شده است که قابلیت چرخش داشته؛ یکلایه U=0.5 داشته و لایه دیگر U=0.12 که در ماههای گرمتر این لایه روبه خورشید میچرخد و بهصرفه جویی انرژی کمک زیادی میکند.
مدیریت زباله
همچنین در این خانه از سیستم تصفیه آب خاکستری استفاده شده و آب باران جمعآوری میشود و در مدار آب خاکستری برای شستوشو از آن استفاده میکنند. فاضلاب خشک نیز بهعنوان کمپوست استفاده شده، آب فاضلاب در حوضچهای با پوشش گیاهی خارج ساختمان تصفیه میشود و خانه به سیستم زبالهسوز مجهز میباشد.
جوایز
- جایزه معماری فتوولتاییک بادن – وورتمبرگ در سال ۲۰۰۱
- جایزه خورشیدی اروپا در سال ۲۰۰۲
- جایزه جهانی انرژی در سال ۲۰۰۳
- جایزه انرژی و محیطزیست در سال ۲۰۰۵
- جایزه خلاقیت مجله ژاپنی PEN در سال ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸
- جایزه پایداری آلمان در سال ۲۰۰۸
نکته نهایی
پیشرفت تکنولوژی توانسته زمینه را برای طراحی آثاری که از طبیعت و قوانین آن پیروی میکنند فراهم کند. یک مفهوم ساده در طراحی این خانه بهکاررفته و آن توجه به محیطزیست میباشد. خانه آفتابگردان یک جهش به سمت پایداری داشته و نگاهی متفاوت به ساختمانها دارد که بتوانند علاوه بر رفع نیازهای انرژی خود، انرژی مازاد نیز تولید کرده و هیچگونه گاز کربندیاکسید تولید نشود.
برج مارکوپولو | Marco Polo Tower
برج مارکوپولو به دنبال چیزی است که برجهای پیش از آن بودهاند نبوده است. شکل و چیدمان این برج یک مجسمهسازی منحصربهفرد و قابلتوجه است. این ساختمان مفهوم ساختمانی اکولوژیکی کلنگر میباشد.
ترا، پاویون پایداری در اکسپو دبی2020 | Terra, Expo2020
ترا پاویون پایداری در اکسپو ۲۰۲۰ دبی است که با شکلی پویا از فرایندهای طبیعی پیچیده مانند فتوسنتز الهام گرفته است. در این مقاله بهطور کامل این پاویون را بررسی کردهایم