شناسنامه
نام: موزه فردا
Museum of Tomorrow | Museu do Amanhã
معمار: معمار: سانتیاگو کالاتراوا | Santiago Calatrava
کارفرما: بنیاد روبرتو مارینیو
مکان: بندر ریودوژانیرو، برزیل
افتتاح: ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵
هزینه‌ی ساخت: ۵۵ میلیون دلار
موزه فردا (Museum of tomorrow) یا به زبان برزیلی Museu do Amanhã یک فضای فرهنگی و علمی است که به آینده کره زمین اشاره داشته و ارتباط مناسبی را بین شهر و محیط اطراف به وجود آورده است. موزه فردا توسط معمار برجسته معاصر سانتیاگو کالاتراوا بر اساس فرهنگ بومی منطقه طراحی و ساخته شده است. موزه فردا به گفته کالاتراوا از بروملیداهای (نوعی گیاه از خانواده آناناس با برگ‌های سفت و چرمی) باغ گیاه‌شناسی ریو و فرهنگ کارناوال بومی منطقه الهام گرفته شده است. موزه شبیه به یک موجود فضایی، کشتی روی آب یا پرنده‌ای است که روی درخت نشسته است. این موزه توجه ویژه به مسائل پایداری در طراحی و ساخت و در آثار خود دارد.
سایت قرارگیری و تصمیم به ساخت
برزیل در سال ۲۰۱۶ میزبان المپیک تابستانی بوده به همین علت کوششی مبنی بر ارتقا شهر برگزاری انجام شده است. موزه فردا در بندر ریودوژانیرو در کشور برزیل واقع شده است. این بندر یک منطقه نا‌امن، پرجرم و فقیر بوده که ساخت این موزه و مجموعه فرهنگی به تغییر اوضاع اجتماعی این منطقه کمک زیادی کرده و کیفیت فضاهای شهری را بالا برده است.
این موزه در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۵ با حضور رئیس‌جمهور دیلما روسف افتتاح شده است و هزینه آن ۵۵ میلیون دلار بوده که بخش عمده آن توسط بنیاد روبرتو مارینیو پرداخت شده است. پشتیبانی ساخت موزه بر عهده FINEP بوده و طراحی میدان توسط استودیو Burle Marx انجام شده است. نمایشگاه دائمی به سرپرستی لوئیس آلبرتو اولیویرا، فیزیک‌دان و کیهان‌شناس بوده و سرپرستی مجموعه هنری نیز به عهده رالف ایلباوم و هدایت آندرس کلریسی می‌باشد. موزه فردا با موزه‌های برجسته؛ مؤسسه علمی در برزیل، مؤسسه ملی تحقیقات فضایی، سازمان آموزشی علمی و فرهنگی یونسکو و مؤسسه فناوری ماساچوست همکاری دارد.
مفاهیم موزه
طراحی موزه فردا و نمایشگاه‌ها آن بر اساس موضوعات آینده و باتوجه‌به مسائل پایداری انجام شده است. موضوعاتی از قبیل؛ تغییرات نوع زیستی، تغییرات اقلیمی و آب‌و‌هوا، رشد جمعیت و طول عمر، توزیع ثروت و پیشرفت علم، الگوهای مصرف که در موزه به نمایش گذاشته شده‌اند. در این موزه آثار هنری زیادی بر مبنای همین موضوعات قرار گرفته است و پیام‌های مختلف محیط‌زیستی و آینده و چشم‌انداز‌های متفاوتی که جهان می‌تواند داشته باشد را به زبان‌های مختلف انگلیسی، اسپانیایی و پرتغالی به افراد می‌دهد. این موضوعات بیشتر از فناوری به محیط‌زیست متمرکز می‌باشند. این موزه سعی می‌کند به ۵ سؤال؛ از کجا آمده‌ایم؟ چه کسی هستیم؟ کجا هستیم؟ کجا می‌رویم و چگونه می‌خواهیم در ۵۰ سال آینده را زندگی کنیم پاسخ داده و ذهن افراد را به چالش می‌کشد.
معرفی کلی موزه
موزه فردا از اسکله Maua تا خلیج امتداد پیدا کرده است. به گفته ادواردو پس طراحی موزه با جهش موربی که رو به آسمان دارد با زیبایی خلیج تلفیق شده و اتحاد زیبایی ایجاد کرده است. سقف آن به‌صورت مجزا طره شده و اطراف آن استخرهای آب قرار گرفته که تصوری از روی آب بودن و شناور بودن موزه ایجاد کرده و به انعکاس و زیبایی آن کمک کرده است. ساختار اصلی موزه اسکلتی بوده و از بال‌های متحرک که عرض ساختمان را کوچک‌تر نشان می‌دهند تشکیل شده است. سقف با انحناهای دنده‌های سفید پشتیبانی می‌شود. احیای منطقه بندری Porto Maravilha از استاندارد‌های جدید پیروی کرده و ۱۵ هزار درخت در باغ محیط مجموعه کشت شده و به مدیریت زباله، روشنایی خیابان و ساخت پیاده‌رو و خطوط دوچرخه توجه ویژه شده است.
ساختار موزه فردا
زمین‌ساخت مجموعه ۳۴۶۰۰ مترمربع بوده و مساحت کل فضای مجموعه ۱۵ هزار مترمربع می‌باشد. مساحت برگزاری نمایشگاه دائم و موقت این موزه ۵ هزار مترمربع بوده و فضای میدان نیز ۷۶۰۰ مترمربع می‌باشد که دور ساختمان پیچیده شده و تا فضای اسکله ادامه پیدا کرده است و مسیرها و مناطق تفریحی زیبایی را در امتداد طول جنوبی و در باغ‌های زیبا فراهم کرده است. موزه از جهت شمال به جنوب از مرکز محور و طول شرقی غربی آن خارج شده است.
فرم کلی دو پیش‌آمدگی دارد که در ضلع میدان ۷۵ متر و در ضلع سمت دریا ۴۵ متر امتداد پیدا کرده است. ارتفاع موزه به ۱۸ متر رسیده که تماشای منظره خلیج را از Sao Bento Monastery فراهم کرده و چشم‌اندازی به صومعه سائوبنتو دارد. میدان مجموعه با فضای شهری مستقیم در ارتباط بوده و تحولات اطراف را بازتاب می‌کند. درب خروجی در پشت ساختمان قرار گرفته و دیوار‌های شیشه‌ای دیدی بی‌نظیر به کوه، آب خلیج، نفتکش‌ها، کشتی‌های جنگی و پرواز هواپیما دارد.
در کلیپ کوتاهی که در ادامه آمده است، تایم‌لپسی از مراحل ساخت موزه فردا قابل مشاهده است.
فضای داخلی بنا
موزه فردا یک پلان انعطاف‌پذیر و ساده دارد که فضاهای کاربردی و چندمنظوره در آن ایجاد شده است. از فضاهای شاخص این بنا به سالن کنفرانس و فضایی برای ارائه پروژه‌های مختلف به‌عنوان فضای تحقیقاتی و رصدخانه برای اکتشافات می‌توان اشاره کرد. در طبقه همکف فضاهای کاربردی فنی قرار گرفته‌اند؛ لابی، اتاق‌های اداری، تسهیلات آموزشی، فضای تحقیق، سالن نمایش ۴۰۰ نفره، فروشگاه، رستوران و انباری و در طبقه بالا علاوه بر نمایشگاه‌های دائمی چشم‌انداز وسیع به سمت خلیج نیز وجود دارد.
در طراحی بنا مصالح، نور و فضا در کنار یکدیگر به نحوی هنرمندانه قرار گرفته‌اند و به جنبه روحیه هنری کالاتراوا اشاره می‌کنند. موزه فردا نیز مانند دیگر آثار معمار به رنگ سفید بوده و دیوار‌های منحنی شکل دارد. در بالای فضای ورودی پنجره‌ای به شکل نیم‌دایره قرار گرفته است. در فضای داخلی نمایشگر‌های مستقل جهت نمایش مفاهیم موزه قرار گرفته‌اند.
پایداری و انرژی
سانتیاگو کالاتراوا در ساخت موزه فردا از انرژی‌ها و منابع طبیعی استفاده کرده است و از انرژی خورشید حداکثر بهره‌برداری را داشته است. بنا نسبت به ساختمان‌های مشابه خود ۴۰ درصد انرژی کمتر مصرف می‌کند. پانل‌های خورشیدی مانند بال روی موزه قرار گرفته‌اند که با تغییر زاویه تابش خورشید، زاویه آن‌ها نیز تغییر کرده و انرژی الکتریکی موردنیاز بنا را تأمین کرده و در عین کارایی، زیبا نیز می‌باشند. آب استخرهای اطراف مجموعه از خلیج گوانابارا تأمین شده و همچنین با استفاده از آن سیستم پمپاژ آب سرد و سیستم تهویه مطبوع به تهویه هوای داخل کمک می‌کند.
منتقدان
افراد زیادی با ساخت این مجموعه مخالف بوده‌اند؛ آن‌ها علاوه بر آنکه هزینه بالای موزه را غیرمنطقی می‌دانند آن را پر از تناقض نیز دانسته‌اند، چرا که برای ساخت این مجموعه افراد فقیری که در این منطقه در خانه‌های خود زندگی می‌کرده‌اند مجبور به ترک خانه‌ی خود شده‌اند و منتقدان این عمل را غیراخلاقی و مخالف اهداف پایداری می‌دانند.
جوایز
طراحی این مرکز موفق به دریافت دو جایزه معتبر شده است:
- بهترین جایزه خلاق ساختمان سبز MIPIM
- بهترین موزه جدید سال در آمریکای مرکزی و جنوبی
نکته نهایی
طراحی موزه فردا به تعبیر منتقدان خود یک حرکت جسورانه است که به انسان و رفتار او توجه کرده و یک تجربه حضور خوب را ایجاد می‌کند. ساختار موزه شبیه اسکلت پرنده بوده و مانند دیگر آثار کالاتراوا جنبه ارگانیکی و سورئالیستی دارد. پس از ساخت موزه رشد قابل‌توجهی در منطقه به وجود آمده است و امروزه این منطقه در میراث جهانی یونسکو ثبت شده است. به گفته‌ی کالاتراوا طراحی این بنا نتیجه یک گفت‌وگوی مداوم است و نشان می‌دهد چطور می‌توان یک فضای شهری را با مداخله معماری بازیابی کرد. این موزه از شعار فکر کنید، بترسید و رویا پردازی کنید پیروی می‌کند.
مرکز تجارت جهانی بحرین | Bahrain World trade center
مرکز تجارت جهانی بحرین ۲ برج دوقلو به‌هم‌پیوسته است و اولین آسمان‌خراشی است که توربین‌های بادی در طراحی آن ادغام شده‌اند و در این مقاله به‌عنوان یک ساختمان سبز مورد بررسی قرار گرفته است.
بولیت سنتر یک مرکز اداری و تجاری و جزو پایدارترین ساختمان‌های جهان محسوب می‌شود. این ساختمان از بزرگ‌ترین ساختمان‌های انرژی خالص مثبت در جهان و ساخته دفتر معماری میلر هال است.
