شناسنامه
Zaragoza pavilion Bridge
مشخصات کلی ساختمان
نام: پل ساراگوسا، Zaragoza pavilion Bridge
معمار: زاها حدید، Zaha Hadid
مکان: ساراگوسا، اسپانیا
زمان ساخت: ۲۰۰۵-۲۰۰۸
کاربری: پل عابر پیاده و نمایشگاه
طول کل: ۹۰۰ متر
مساحت: ۶۴۱۵ مترمربع | تعداد طبقات: ۲
هزینهی ساخت: ۷۰ میلیون یورو
پل ساراگوسا پلی است که علاوه بر عبور از رودخانه، یک منطقه نمایشگاه چند سطحی است که در اکسپو ۲۰۰۸ ساخته شده و به عنوان ورودی اصلی اکسپو شناخته میشود. این پل توسط معمار معروف زاها حدید طراحی و ساخته شده است که ساخت آن چالشهای زیادی را در پی داشته است. طراحی این پل به حالت ارگانیک، الهام گرفته شده از گل زنبق است و علاوه بر سبک دیکانستراکشن که سبک اصلی زها حدید میباشد در دسته معماری بیونیک نیز قرار میگیرد.
چرایی تصمیم به ساخت و سایت قرارگیری
اکسپو سال ۲۰۰۸ با موضوع آب در کشور اسپانیا برگزار شد که طراحی بخش ورودی نمایشگاه یک پل بر روی رودخانه ابرو در شهر ساراگوسا اسپانیا بوده و محل نمایشگاه را به محله La Almozara متصل میکند. طراحی پل از سال ۲۰۰۵ شروع شده و برای برگزاری اکسپو تحت شرایط زمانی بسیار فشرده به اتمام میرسد چرا که در ساخت با مشکلات زیادی مواجه شده که علاوه بر افزایش زمان ساخت افزایش هزینه را نیز به دنبال داشته است.
اهداف اکسپو ۲۰۰۸ آب به عنوان حقوق انسانی و یک عنصر منحصر بفرد بوده و به دنبال تشویق مردم به فرآیندهای نظارتی و شرکت در مسائل حفاظت از آب بوده است که طراحی این پل توانسته در راستای این اهداف گام بردارد. بعد از اتمام دوران اکسپو، بانک پسانداز محلی این مکان را خریده تا برای نمایشگاههای دیگر از آن استفاده کند.
معرفی کلی بنا
پل ساراگوسا امکان بازدید ۱۳۰۰ نفر در ساعت را برای عموم مردم فراهم میکند. پل از دو طبقه و دو قسمت عابر پیاده و نمایشگاه به مساحت ۶۴۱۵ مترمربع تشکیل شده؛ سطح نمایشگاه ۳۹۱۵ مترمربع و سطح عابر پیاده ۲۵۰۰ مترمربع میباشد و طول کل آن ۹۰۰ متر است که پلی مرکزی به طول ۲۵۰ متر را شامل میشود. ارتفاع پل در حالت بیشینه به ۳۰ متر میرسد.
در طراحی پل سطوح طبیعی اطراف مطالعه شده و این پل مانند حجمی طبیعی بیرون آمده از دل طبیعت است که سواحل اطراف و رودخانه را به یکدیگر متصل کرده و نظم و هارمونی جدید در چشمانداز سواحل رودخانه ابرو ایجاد میکند و سازه و ساختمانهای اطراف را به سواحل متصل میکند و مسیر عبوری منحصر بفرد در تعامل با شهر ایجاد میکند.
ساختار کلی پل
بازدید و عبور از پل حدود ۴۰ دقیقه زمان میبرد و میتوان از طریق پلکان بین دو طبقه رفتوآمد کرد. عرشه پل از شیشه و پلاستیک به شکل پولک ساخته شده است و از تابش نور مستقیم و ناخوشایند خورشید جلوگیری میکند. پل در نزدیکی محله Almozara باریک تر شده و در سمت چپ گسترده تر میشود. تمرکز اصلی در طراحی پل میزان تحمل آن در مجاورت آب میباشد.
فضای داخلی
فضای داخل پل تحت تاثیر عوامل جوی مانند باد Tramontana که در امتداد رود ابرو میوزد قرار میگیرد و تابش آفتاب ساراگوسا را زندهتر میکند. فضاهای داخلی ابعاد متفاوتی داشته، سالنهای بلند تا فضاهای کوچک جیبی که تجربه صوتی و تصویری متفاوتی را رقم میزنند که هرکدام یک هویت مکانی خاص دارند و از فضاهای متمرکز بر نمایشگاه گرفته تا فضاهای باز، اتصالات بصری قوی بر روی رودخانه ایجاد میکنند. دریچههایی مانند دیافراگم در طراحی به کار رفتهاند که با ابعاد متفاوت از یک روزنه تا یک حجم بزرگی از نور طبیعی را با باز و بسته شدن به داخل فضا میکشانند و تضادی بین تاریکی و روشنایی ایجاد کرده و دید به بیرون را نیز فراهم میکنند.
در داخل پل ۲ چرخ آب وجود دارد که نیاز به ایجاد تعادل بین انسان و آب را نشان میدهد و از عناصر شاخص در این مجموعه به حساب میآید. دمای داخلی این پل ۴ درجه پایینتر از دمای معمول هواست که از طریق یک تهویه طبیعی هوشمندانه بوجود آمده است و دما هیچگاه بیش از ۳۰ درجه سانتیگراد نمیرسد، در دو منطقه محصور سمت چپ نیز دما ۲۵ درجه میباشد.
مسائل فنی و ساخت
پل از بتن مسلح، فلز و الیاف شیشه که توسط شرکت اتریشی Rieder تولید شده، ساخته شده است. سازه نوآورانه پل از ۴ بخش شبیه گلدان گل تشکیل شده است؛ بخش اول برش مقطعی است که مانند یک الماس نبروهای موجود در امتداد سطح را به صورت منطقی توزیع میکند، یک بخش مثلثی در کف پل محل ذخیرهسازی و نصب تجهیزات و تسهیلات است. بارها در ۴ خرپا توزیع گردیده که باعث کاهش اندازهي اعضای باربر شده و در تقاطع خرپاها بار مهار شده است و در نتیجه فضاهای داخلی پیچیدهای را ایجاد کردهاند.
به علت بیثباتی در خاک رودخانه ساراگوسا ساخت فونداسیونهای ساختمانی اجباری شد به نحوی که به عمق ۷۰ متر، بیش از هر ساختمان مشابهی برای آن فونداسیون گذاشته شده که این امر از جمله مواردی بود که هزینه را به مقدار ۳۵ میلیون یورو افزایش داد. ساخت پل در نزدیک رودخانه انجام شده، تکمیل شده و به محل نهایی خود انتقال داده شده است. سازههای ۱۴۰ متری به وزن ۲۲۰۰ تن به فاصله ۱۲۳ متری خود بدون هیچگونه پشتیبانی منتقل و تحت شرایط خاص که نمیتوانستند داربستی را روی رودخانه قرار دهند، اجزا مونتاژ و روی رودخانه جهت نصب پرتاب شدند.
نکته نهایی
وجود این پل با زمینه فرهنگی آن در ساراگوسا جلوهای از میزان پیشرفته بودن این شهر میباشد و توانسته بعد از اکسپو ۲۰۰۸ نیز به کار خود ادامه دهد. این پل با فناوری پیشرفتهی خود در طراحی و ساخت زمینه ساز طراحیهای نوین بوده و از آثار ماندگار زاها حدید به شمار میآيد. پل چه در طراحی و چه در ساخت پیشرو بوده و به نمادی مهمی از شهر ساراگوسا تبدیل شده است.